Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2015

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΟΧΙ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΜΑΣ ΤΟ '40. ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ, Ο ΚΛΗΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ! ΣΠΑΝΙΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ!



1. Ο Άγιος Αλέξανδρος Σμορέλ (Alexander Schmorell, 1917 – 1943) από το Μόναχο. Ένας Μάρτυς της Ορθοδοξίας στα χρόνια του Ναζισμού και της βαρβαρότητας. 



Το 2014 κυκλοφόρησε σε έκδοση της “Χριστιανικής” το βιβλίο του πανοσιολογιώτατου Αρχιμανδρίτη π. Κύριλλου Κεφαλόπουλου “Ο Άγιος Αλέξανδρος Σμορέλ, Ένας μάρτυς της Ορθοδοξίας στα χρόνια του Ναζισμού και της βαρβαρότητας” , όπου γίνεται συνοπτική παρουσίαση του βίου του Αγίου Αλεξάνδρου Σμορέλ, της δράσης της αντιναζιστικής οργάνωσης “Λευκό Ρόδο”, της οποίας υπήρξε από τους πρωτεργάτες, αλλά και γράμματα του ίδιου του νεομάρτυρα από τη φυλακή. Ο Αλέξανδρος Σμορέλ αγιοκατατάχθηκε από την Εκκλησία της Ρωσίας, διότι εκτιμήθηκε η αντιναζιστική του δραστηριότητα που του στοίχισε τη ζωή ως ομολογία πίστεως.


Το βιβλίο παρουσιάστηκε σε εκδήλωση από τις εκδόσεις της εφημερίδας  «Χριστιανική» και με τη συμμετοχή της  «Διαβαλκανικής Ομοσπονδίας Ορθοδόξων Νεολαιών», στη Θεσ/νίκη στις 22 Μαΐου 2015, από  τους 
  • Γιάννης Ζερβός –νομικός- συντάκτης της εφημερίδας «Χριστιανική».                
  • Γιώργος  Παναγιωτίδης  –  πληροφορικός – αρθρογράφος.                                          
  • Πρωτ. Κωνσταντίνος Βλέτσης,  Θεολόγος.
Την εκδήλωση είχαν χαιρετίσει οι πρόξενοι της Ρωσίας και της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη, καθώς και ο Περιφερειακός Διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής  Μακεδονίας  κ. Παναγιώτης Ανανιάδης.    



Η ιστοσελίδα μας σε άλλη ανάρτηση θα σας παρουσιάσει το βίο του Αγίου.
2. Ο Κλήρος στην Αντίσταση

Δύο Ρουμελιώτες ιερείς, συναγωνιστές στον ΕΛΑΣ, ο παπά-Χολέβας και ο παπά-Ανυπόμονος. Φωτ. Σπύρος Μελετζής ("Με τους αντάρτες στα βουνά", Αθήνα, 1996) Από το ιστολόγιο του δασκάλου Τάκη Ευθυμίου "Φθιωτικός Πηγή: www.lifo.gr
Δύο Ρουμελιώτες ιερείς, συναγωνιστές στον ΕΛΑΣ, ο παπά-Χολέβας και ο παπά-Ανυπόμονος. Φωτ. Σπύρος Μελετζής ("Με τους αντάρτες στα βουνά", Αθήνα, 1996) Από το ιστολόγιο του δασκάλου Τάκη Ευθυμίου "Φθιωτικός Τυμφρηστός". Πηγή: www.lifo.gr
Δύο Ρουμελιώτες ιερείς, συναγωνιστές στον ΕΛΑΣ, ο παπά-Χολέβας και ο παπά-Ανυπόμονος. Φωτ. Σπύρος Μελετζής ("Με τους αντάρτες στα βουνά", Αθήνα, 1996) Από το ιστολόγιο του δασκάλου Τάκη Ευθυμίου "Φθιωτικός Τυμφρηστός". Πηγή: www.lifo.gr
Δύο Ρουμελιώτες ιερείς, συναγωνιστές στον ΕΛΑΣ, ο παπά-Χολέβας και ο παπά-Ανυπόμονος. Φωτ. Σπύρος Μελετζής ("Με τους αντάρτες στα βουνά", Αθήνα, 1996) Από το ιστολόγιο του δασκάλου Τάκη Ευθυμίου "Φθιωτικός Τυμφρηστός". Πηγή: www.lifo.gr


Δύο Ρουμελιώτες ιερείς, συναγωνιστές στον ΕΛΑΣ, ο παπά-Χολέβας και ο παπά-Ανυπόμονος. Φωτ. Σπύρος Μελετζής ("Με τους αντάρτες στα βουνά", Αθήνα, 1996) Από το ιστολόγιο του δασκάλου Τάκη Ευθυμίου "Φθιωτικός Τυμφρηστός". Πηγή: www.lifo.gr
Τον Απρίλιο του 1941 οι Γερμανοί χτυπούνε πισώπλατα την Ελλάδα και προκαλούν την οπισθοχώρηση του νικηφόρου ελληνικού στρατού που κυνηγούσε τους Ιταλούς βαθειά μέσα στην Αλβανία. Στις 21 Απριλίου ο στρατηγός Τσολάκογλου αυτοβούλως συνθηκολογεί και παραδίδει τα όπλα στους εισβολείς, την ίδια ώρα που ακόμη κρατούσαν τα οχυρά και ο Ελληνικός Στρατός στην Πίνδο ήταν οργανωμένος και έτοιμος για μάχη. Από τότε ξεκινάει η περίοδος της ξενικής κατοχής που κράτάει σαράντα δύο σκοτεινούς και θανατηφόρους μήνες. Το δράμα των Ελλήνων είναι απερίγραπτο. Η πείνα θερίζει πεντακόσιες χιλιάδες ανθρώπους, κυρίως των πόλεων. Το κρύο και η παγωνιά του χειμώνα του 1941 σπέρνουν την θανατηφόρα τους ανάσα σε όλες τις περιοχές και προκαλούν επίσης χιλιάδες ακόμη νεκρούς.
Οι κατακτητές σκορπούν τον τρόμο και τον θάνατο σε όλη τη χώρα, ξεκινώντας από την ηρωική Κρήτη, ως αντίποινα για την σθεναρή άμυνα που έδειξε ο λαός κατά την εισβολή. Από το Κοντομαρί και την Κάνδανο αρχίζουν να καίνε χωριά και να εκτελούν τους κατοίκους, σε εφαρμογή του δόγματος της καθολικής ευθύνης που πρεσβεύουν. Στα βόρεια οι Βούλγαροι πρωταγωνιστούν σε σφαγές και καταστροφές. Στη Δράμα και το Δοξάτο οι σκοτωμένοι είναι χιλιάδες όπως χιλιάδες είναι και οι εκτοπισμένοι. Αλλά και οι «πολιτισμένοι» Ιταλοί δεν πάνε πίσω. Στο έδαφος που τους παραχωρήθηκε καταστρέφονται δεκάδες χωριά και εκτελούνται εκατοντάδες αθώοι.
Τότε αρχίζει και η Αντίσταση. «Του Έλληνα ο τράχηλος ζυγό δεν υπομένει». Αρχίζουν να οργανώνονται ανταρτικά σώματα στα ορεινά μέρη όλης της Ελλάδας και σύντομα αρχίζουν οι μάχες με τους κατακτητές. Όπως είναι φυσικό στα σώματα αυτά συμμετέχουν και οι κληρικοί και οι καλόγεροι των επαρχιών, παίρνοντας σε πολλές περιπτώσεις στο ένα χέρι το ντουφέκι και στο άλλο τη σημαία που πάνω της γράφει ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ, όπως έκαναν και οι παπάδες του 1821. Κάποιοι μένουν ονομαστοί για τη μαχητικότητά τους  και το ύψος του παραδείγματός τους, όπως ο «παπα-Ανυπόμονος» Γερμανός Δημάκης, ηγούμενος της Μονής Αγάθωνος, ο «παπα-Κουμπούρας», ο «παπα-Φλέσσας», που συνοδεύουν τον Άρη Βελουχιώτη σε όλες τις περιστάσεις.
Σύντομα οι παπάδες και οι καλόγεροι που βγαίνουν στο βουνό φτάνουν τους εκατόν πενήντα, αγωνιζόμενοι με όλα τα ελληνικά αντιστασιακά σώματα (ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ κλπ.). Μαζί με αυτούς όμως αγωνίζονται και οι περισσότεροι παπάδες των χωριών, οι οποίοι μένουν στον τόπο τους αλλά κρυφά ενισχύουν την Αντίσταση με κάθε μέσο. Για το λόγο αυτό και υφίστανται την εκδικητικότατα των κατακτητών και πάνω από διακόσιοι σκοτώνονται, πολλές φορές με φρικιαστικό τρόπο. Οι περισσότεροι εκτελούνται πρώτοι για παραδειγματισμό, αφού οι συνεργάτες των Γερμανών γνωρίζουν ότι κεφαλές στα χωριά στέκουν ο Παπάς, ο Δάσκαλος και ο Πρόεδρος. Χτυπώντας τους παπάδες, πιστεύουν ότι χτυπούνε την καρδιά του λαού. Στον Παλαμά, μάλιστα, τον Ιούλιο του ’44 σκοτώνουν μόνο τον ιερέα Σπυρίδωνα Ξαρχά, ως αντίποινα για το σαμποτάζ  στον Σταθμό της Ξυνιάδας. Στα μάτια τους ο παπάς αντιπροσωπεύει όλο το χωριό.
Το ίδιο γίνεται και στα μοναστήρια. Όπως κατά την Τουρκοκρατία έτσι και κατά την Κατοχή τα μοναστήρια σε όλη την Ελλάδα γίνονται τα κρησφύγετα των αγωνιστών, οι μπαρουταποθήκες και τα νοσοκομεία τους, η απαντοχή και οι ενίσχυσή τους. Οι καλόγεροι δίνουν τα πάντα στην Αντίσταση  γι’ αυτό και υφίστανται τα αντίποινα των κατακτητών και των συνεργατών τους. Το αποδεικνύει το κάψιμο του Μεγάλου Σπηλαίου, η εκτέλεση των Μοναχών της Αγίας Λαύρας, η καταστροφή της Εικοσιφοίνισσας, ο βομβαρδισμός της μονής Αγίου Διονυσίου στον Όλυμπο. Και πάλι οι Βούλγαροι είναι πρωταθλητές στην αρπαγή και τη λεηλασία, με όσα κάνουν στο Άγιο Όρος, όπου αρπάζουν ότι πολύτιμο βρουν και βεβηλώνουν λείψανα και ιερά κειμήλια.
Μαζί με τους παπάδες και τους καλογέρους λίγοι Ιεράρχες εντάσσονται ενεργά στην Αντίσταση. Από αυτούς τους λίγους δύο μένουν ονομαστοί ως εμψυχωτές των ανταρτών. Είναι ο Ιωακείμ Κοζάνης, ο οποίος αναδεικνύεται σε αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης του Βουνού, και ο Αντώνιος Ηλείας κι αυτός πρωτοκορυφαίος της πολιτικής οργάνωσης της Αντίστασης. Και οι δυο μετά από την απελευθέρωση και τον εθνικό διχασμό που ακολουθεί, καταδικάζονται από τη Σύνοδο επειδή εντάχθηκαν στις τάξεις των Εαμιτών, που θεωρούνται τότε σύσσωμοι κομμουνιστές και εχθροί της Πατρίδας. Οι δυο τους, όμως, έπραξαν σύμφωνα με τη συνείδησή τους και ο αγώνας τους είναι παράδειγμα εθνικής ανάτασης. Άλλοι αρχιερείς συντάσσονται με τους αντάρτες του ΕΔΕΣ, όπως ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ, και δίνουν από το δικό τους μετερίζι τον ίδιο εθνικό αγώνα.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε και τη στάση των δύο Αρχιεπισκόπων της Κατοχής, του Χρύσανθου και του Δαμασκηνού. Ο πρώτος αρνήθηκε να ορκίσει την κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου λέγοντας ότι «οι κυβερνήσεις εκλέγονται από το λαό και εγκρίνονται από τον βασιλιά. Γι’ αυτό δεν αναγνωρίζω καμιά κυβέρνηση που επιβάλλουν οι κατακτητές της πατρίδας μου». Αμέσως συλλαμβάνεται και απομακρύνεται από τον θρόνο, στον οποίο κάθεται ο Δαμασκηνός. Αλλά και αυτός, παρόλο που θεωρείται εκλεκτός των κατοχικών στέκει στο ύψος των περιστάσεων. Αγωνίζεται με όλες του τις δυνάμεις για να εξασφαλίσει τρόφιμα για τον λαό, με πιστώσεις από την Τουρκία, και ιδρύει την Χριστιανική Αλληλεγγύη, που προσφέρει φαγητό στους πεινασμένους.
Το 1942 υποθάλπει υπόγεια την γενική απεργία εναντίον της στράτευσης Ελλήνων από τους Γερμανούς και το 1943 διαμαρτύρεται συνεχώς για την αποστολή των Εβραίων στα στρατόπεδα του θανάτου. Σε συνεργασία με κατοχικούς υπουργούς κατασκευάζει ταυτότητες για όσους Εβραίους μπορεί, στις οποίες αναγράφονται ως Χριστιανοί για να γλυτώσουν. Όταν ο Γερμανός διοικητής τον απειλεί με τουφεκισμό για τη στάση του, απαντάει: «Πείτε του διοικητή πως τους ορθόδοξους ιεράρχες δεν τους τουφεκίζουν αλλά τους απαγχονίζουν. Τον παρακαλώ να τηρήσει αυτή την παράδοση!». Μετά την απελευθέρωση ορίζεται Αντιβασιλέας, ως ο μόνος κατάλληλος να ενώσει τους Έλληνες. Η πραγματικότητα, βεβαίως, διαψεύδει αυτή την ελπίδα, αφού τα Δεκεμβριανά φέρνουν τον εμφύλιο και τον εθνικό διχασμό.
Ένας ακόμη Μητροπολίτης, ο οποίος αξίζει να αναφερθεί, είναι ο Χρυσόστομος Ζακύνθου. Όταν το 1943 οι Γερμανοί του ζητούν κατάσταση με τους Εβραίους του νησιού, αυτός γράφει στο χαρτί μόνο ένα όνομα, το δικό του! Στέλνει επιστολή στον Χίτλερ και πετυχαίνει να εξαιρεθούν από τον εκτοπισμό οι 257 Εβραίοι της Ζακύνθου, τους οποίους αναλαμβάνει υπό την προστασία του.
Δυστυχώς, δεν είναι όλοι που κρατούν ψηλά τη σημαία της πατρίδας. Κάποιοι παπάδες και δεσποτάδες, κινούμενοι από αντικομμουνιστικούς φόβους, ανέχονται ή ακόμη και συνεργάζονται  με τους κατακτητές και τα Τάγματα Ασφαλείας. Αναφέρεται, μάλιστα, και ένας λόχος παπάδων που συμμετέχει με τους ταγματασφαλίτες στις επιχειρήσεις εναντίον των ανταρτών στην Πελοπόννησο. Η παραδοξότητα εξηγείται εύκολα για όποιον γνωρίζει την ιστορία αυτής της φυλής. Οι Έλληνες παπάδες δεν ξεχωρίζουν σε τίποτε από τον λαό. Προέρχονται από τα σπλάχνα του και είναι σάρκα από τη σάρκα του. Δεν ισχύει στην Ορθοδοξία αυτό που συνέβη στη Δύση, όπου οι κληρικοί απάρτιζαν ξεχωριστή τάξη και ήταν «από πάνω» στην ταξική διαστρωμάτωση. Εδώ λαός και κλήρος είναι ένα και το αυτό, κυρίως οι κληρικοί των επαρχιών. Αυτοί συμμετέχουν σε όλη την ιστορία στην κοινή μοίρα του λαού, αφού έχουν τα ίδια βιώματα και τις ίδιες αγωνίες. Είναι, λοιπόν, αναμενόμενο, από τη στιγμή που ένα τμήμα του λαού υποστήριξε τα Τάγματα Ασφαλείας και εντάχθηκε στην υπηρεσία των Γερμανών, και κάποιοι κληρικοί να κάνουν το ίδιο. Επαναλαμβάνω ότι ο εκπεφρασμένος λόγος γι’ αυτήν την επιλογή είναι ο φόβος του ερχομού μιας κομμουνιστικής κυβέρνησης και της ολομέτωπης επίθεσης εναντίον της Εκκλησίας που αυτό θα σημαίνει, σύμφωνα με το πρότυπο της Σοβιετικής Ένωσης.
Το δυστύχημα είναι ότι ο εμφύλιος πόλεμος που ακολουθεί δεν επιτρέπει στο λαό μας να γευτεί τη δικαίωση της αντίστασης σε όλο της το μεγαλείο. Ο διχασμός, του οποίου τα σημάδια φαίνονται ακόμη και σήμερα, στερεί από τη χώρα το αίσθημα της νίκης και αφήνει να αναδυθούν τα χειρότερα χαρακτηριστικά της καταστρεπτικής διχόνοιας. Χρειάστηκε να περάσουν κάποιες δεκαετίες για να αποκατασταθούν από την επίσημη Εκκλησία οι παπάδες και οι δεσποτάδες που συμμετείχαν στην Αντίσταση με το ΕΑΜ. Μόλις το 2000 δικαιώνονται μετά θάνατον ο Αντώνιος και ο Ιωακείμ, αλλά με το πρόσχημα της «συγχωρήσεως» και όχι ως αποκατάσταση. Ας ελπίσουμε ότι με τον καιρό θα περάσει στην ιστορία ο διχασμός και όλοι μαζί θα συμφιλιωθούμε με τα σωστά και τα λάθη μας και θα επέλθει έτσι η απαραίτητη αναγνώριση του έργου των κληρικών στην Αντίσταση κατά των κατακτητών. Ας ελπίσουμε ακόμη ότι το θετικό παράδειγμά τους, την ανυποταξία τους και την αγωνιστικότητά τους, θα υιοθετήσουν και οι σημερινοί κληρικοί και θα αισθανθούν τη βαριά κληρονομιά που κουβαλούνε για την προστασία του λαού από κάθε εχθρό, εσωτερικό και εξωτερικό.

Γεώργιος Β. Τσούπρας, Δρ Θεολογίας
www.alfavita.gr 


3. Αφιέρωμα στα ''ματωμένα ράσα''




Ομιλία του Άρη Βελουχιώτη στην πλατεία Ελευθερίας στη Λαμία την Κυριακή 29 Οκτωβρίου του 1944. Δίπλα του, στο μπαλκόνι του ξενοδοχείου "Βούλγαρη", ο παπα-Ανυπόμονος.


Αριστερά, παπάδες του ΕΑΜ στην Απελευθέρωση. Δεξιά, ο παπα-Ανυπόμονος. 

Μέσα σε ένα καταπληκτικό περιοδικό αγωνιστών Χριστιανοσοσιαλιστών φοιτητών, των αρχών της δεκαετίας του ‘80, ονόματι “Σημάδια”, βρίσκουμε  μία εξαιρετική συνέντευξη του πατέρα Ανυπόμονου(π. Γερμανού Δημάκου), δηλαδή του ηρωικού ηγούμενου της παραδοσιακά ηρωικής μονής Αγάθωνος.

Τι σας παρακίνησε να συμμετάσχετε στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις τάξεις του ΕΛΑΣ; 

Να σας πω. Εγώ προσωπικά νόμισα ότι με τη συμμετοχή μου στην Εθνική Αντίσταση δεν έκανα τίποτε άλλο από το να δικαιώσω την παράδοση του ελληνικού ράσου. Εγώ απ' το δημοτικό σχολείο μάθαινα ότι το ελληνικό ράσο έχει πάρει μέρος σ' όλους τους αγώνες του λαού ενάντια στους κατακτητές. Και η Εθνική Αντίσταση ήταν ένας αγώνας κατά των κατακτητών και είναι αλήθεια πως μετείχα σ' αυτήν στις τάξεις του ΕΛΑΣ γιατί ο ΕΛΑΣ κυριαρχούσε εκείνη την εποχή στη Ρούμελη που ζούσα και ζω ακόμη. Ο ΕΛΑΣ, παιδάκι μου, εκείνη την εποχή στη Ρούμελη δεν κρατούσε καμιά κόκκινη παντιέρα με σφυροδρέπανο. Μια ελληνική σημαία κρατούσε που έγραφε: «Ελευθερία ή Θάνατος» ο μπαρμπα Νικόλας ο Καραγιώργης με σταυρό επάνω που σήμερα δεν έχει. Θα 'πρεπε να 'μαι από σίδερο για να μην τους ακολουθήσω. Ούτε κόκκινες παντιέρες υπήρχαν ούτε σφυροδρέπανα. Απλά οι περισσότεροι Ελασίτες ήταν κομμουνιστές. Εγώ όμως δεν πήγα επειδή ήμουν κομμουνιστής, πήγα σαν παπάς. Έτσι το 'νιωσα. Πήγα να πολεμήσω τους κατακτητές. Πολύ περισσότερο δε, όταν ήμουν στα μετόπισθεν, είχα ανάμιξη με την Εθνική Αλληλεγγύη. Αυτό λοιπόν έγινε η αφορμή να βγω στο βουνό" .


– Σε μια ανακοίνωση της Παγκληρικής Ένωσης Ελλάδας, πού ήταν προσκείμενη στο ΕΑΜ, γραφόταν ότι σκοπός του ΕΑΜ μετά το διώξιμο των Γερμανών ήταν «να θεμελιώσει την αυριανή Χριστιανική κοινωνία». Δε δείχνει ότι ο αγώνας γινόταν και για την πίστη; –

Κοίταξε να δεις, εγώ μαζί με τους άλλους παπάδες πήραμε μέρος στον ΕΛΑΣ εξαιτίας δύο κυρίως λόγων: γιατί σαν πρόκριτοι των χωριών που ποιμαίναμε, μπορούσαμε να βοηθήσουμε στη συγκέντρωση των πόρων για την οικονομική ενίσχυση του αγώνα. Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι με τη συμμετοχή μας προβάλαμε το πρότυπο του παπά που αγωνίζεται για το λαό του. Και ήταν ανάγκη να προβληθεί επαρκώς ο παπάς. Διαμόρφωνε άλλωστε το ανάλογο κλίμα. Για παράδειγμα, ο Άρης, ο «σφαγέας», πήγαινε τακτικά στην Εκκλησία και θυμάμαι μια φορά στο χωριό Νέο Αργύριο της ορεινής Ευρυτανίας στις 17 Ιανουαρίου κοιμόμασταν με τον Άρη σε έναν αχυρώνα. Μου θύμισε λοιπόν τότε ότι την επομένη ήταν η γιορτή του και μου είπε: «Τι θα γίνει παππούλη, δε θα πάμε αύριο στην Εκκλησιά;». Και την επαύριο είδαν οι αντάρτες στην Εκκλησία τον Θανάση Κλάρα (Άρη Βελουχιώτη) πλάι σ' έναν παπά.

Μιλήστε μας λίγο περισσότερο για τον Άρη. – 

Ο Άρης ήταν κομμουνιστής αλλά ήταν Έλληνας κομμουνιστής και για να μην αυθαιρετώ θα σας πω ένα παράδειγμα. Όταν στο βουνό είχαν έρθει αντιπροσωπείες ξένων (Αμερικάνων, Εγγλέζων κ.λπ.) κι ήρθαν κι οι Ρώσοι, του λέω: «Τώρα που 'ρθαν κι οι Ρώσοι, θα περάσουμε καλά». Moυ χτυπάει, λοιπόν, την πλάτη και μου λέει: «Όλοι αυτοί παππούλη ήρθαν να παίξουν μπιλιάρδο στην πλάτη μας. Όλα τα γουρούνια μια μούρη έχουνε». Τα 'βλεπε ελληνικά τα πράγματα. Ο Άρης είναι σήμερα σημείο αντιλεγόμενο. Έχω πει για τον Άρη στις εφημερίδες. Εγώ λέω ό,τι βλέπω. Ο Άρης ήταν ηγέτης και οι ηγέτες γεννιώνται, δεν γίνονται. Ήταν φτιαγμένος να ηγείται. Ήταν αυτός που δημιούργησε το γαλαξία του ελληνικού στερεώματος που λέγεται ΕΛΑΣ. Δεν τον φτιάξαν αυτόν ούτε οι κεντρικές ούτε οι ολομέλειες· αυτός ήταν ο ένας ο οποίος βγήκε μπροστά ταγός κι ακολούθησαν οι άλλοι μετά. Ο ένας ο οποίος ήξερε να αξιοποιεί την προσφορά των πολλών. Πολλοί υπάρχουν παντού και πάντοτε, ο ένας λείπει κι αυτός ήταν ο Ένας. Εγώ έτσι τον είδα Από τότε που πήγα, μέχρι τη Βάρκιζα, πολέμησα με τον Άρη. Ο Άρης έγινε για το λαό παραμύθι και τραγούδι κι ό,τι κάνει ο λαός παραμύθι και τραγούδι δε χαλάει με τίποτα. Μπορεί να 'ταν και ψέματα. Πάντως κατάφερε να γίνει παραμύθι και τραγούδι. 

Πώς οραματιζόταν το μέλλον της Ελλάδας και πώς αντιμετώπιζε την Εκκλησία; –

Απ' αυτά που σας προανέφερα για τη στάση του στους ξένους, κατανοεί κανείς τι οραματιζόταν για την Ελλάδα. Ήθελε τους Έλληνες αφέντες αφέντες στον τόπο τους. Ήταν κομμουνιστής, αλλά Έλληνας κομμουνιστής. Όσο για το πώς αντιμετώπιζε την Εκκλησία: ήταν από οικογένεια θεοσεβούμενη. Ο ίδιος έτρεφε μεγάλο σεβασμό στην Εκκλησία και τους ανθρώπους της. Όταν περνούσαμε από Εκκλησία έκανε το σταυρό του. Κατέβαινε απ' τ' άλογο όταν βλέπαμε η παπά ή δεσπότη και του φίλαγε το χέρι. Σας ανέφερα, επίσης, για το περιστατικό στο χωριό Νέο Αργύριο. Ήξερε πάντως να διακρίνει τον καλό από τον κακό άνθρωπο. Κάποτε που περνούσαμε μπροστά από ένα δεσπότη, δεν κατέβηκε να πάρει ευχή. Όταν αργότερα τον ρώτησα γιατί, μου είπε: «Παππούλη ξέχασες; Αυτός ο άνθρωπος δεν ήταν που κατέδωσε τον ηγούμενο του Προφήτη Ηλία και τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί;». Είναι αλήθεια ότι δεν είχε μυστηριακή ζωή, ίσως επηρεασμένος από τα διαβάσματά του, ποτέ όμως δεν είπε άσχημο λόγο για την Εκκλησία και σεβόταν την Παράδοση (Βγάζοντας το λεύκωμα του αγώνα από τη βιβλιοθήκη του, ο γέροντας μάς έδειξε μια φωτογραφία του Άρη και είπε:) Τον βλέπεις αυτό το σταυρό που φοράει; Του τον είχα δώσει εγώ και από τότε δεν τον αποχωριζόταν ποτέ. 
 ( Τα αποσπάσματα τησ συνέντευξης είναι από την ιστοσελίδα
Η Θεολογία Μεσοπέλαγα)


Αριστερά, ο 'Αρης Βελουχιώτης με τον Γεώργιο Σημίτη ( ;) και τον παπα-Ανυπόμονο στη Λαμία. Βλ. Ελληνικά Θέματα-Ελλάδα. Δεξιά, ο 'Αρης Βελουχιώτης και ο πατερ-Ανυπόμονος στη Λαμία μετα την επίσημη δοξολογία για την Απελευθέρωση. Βλ. Pathfinder.
"Σημαία - λάβαρο του ΕΛΑΣ στην Κρήτη με σφραγίδα και υπογραφές του Διοικητή του 14ου Συντάγματος Στυλλιανού Σφακιωτάκη, του Διοικητή της 5ης Μεραρχίας Γρηγόρη Κοντεκάκη, του Επιτελάρχη Στέφανου Πρώιμου καθώς και του Ιερέα Δημήτρη Λαμψήκηνου (φημισμένος Μικρασιάτης πρωτοψάλτης, διορισμένος τιμητικά ως εφημέριος στο Θέρισο). Όλοι υπογράφουν στο παρακάτω κείμενο "Παναγία 1 Οκτωβρίου 1944. Η σημαία αυτή ανεπετάσθη επισήμως εις Θέρισο την 25 Σεπτεμβρίου 1944 παρά της Vης Μεραρχίας". Βλ. Πόντος και Αριστερά. 


Στη μεγάλη φωτογραφία, η "Κυβέρνηση του βουνού". Απο αριστερά προς τα δεξιά: Κ. Γαβριηλίδης, Στ. Χατζήμπεης, Αγγ. Αγγελόπουλος, Εμμ. Μάντακας, Γεωργ. Σιάντος, Πετ. Κόκκαλης, Αλεξ. Σβώλος, Ευρ. Μπακιρτζής, Ηλ. Τσιριμώκος, Ν. Ασκούτσης. Αναμεσά τους ο Μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ. "



Ήταν τό φθινόπωρο τού 1943, όταν ξεπέζεψε μέ ασυνήθιστη σβελτάδα απ' τό άλογό του στήν πλατεία τού χωριού μου ένας ιερωμένος. Ήταν ο δεσπότης τής Κοζάνης, ο Ιωακείμ, πού άφησε τήν μητρόπολή του καί βγήκε αντάρτης μέ τίς δυνάμεις του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός). Μπήκε στό καφενείο κι όλοι οι κάτοικοι τού χωριού, πού βρέθηκαν στήν πλατεία, έσπευσαν ν' ασπαστούν τό χέρι του. Φυσικά πρώτοι στή σειρά καί οι νέοι. Σάν τ' ασπάστηκα κι εγώ -δεκαεξάχρονος τότε- μέ χάϊδεψε τρυφερά στό κεφάλι καί μέ ρώτησε: -Πώς πάνε τά αετόπουλα; -Ποιά; -Τά αετόπουλα. Τά παιδάκια τού χωριού. Οργανώθηκαν; Δέν κατάλαβα τήν ερώτησή του, γιατί αγνοούσαμε ίσαμε τότε πώς καί τά μικρά παιδά, κάτω τών δεκαπέντε ετών, είχαν οργανωθή καί πρόσφεραν τίς υπηρεσίες τους στήν Αντίσταση. Από τόν Ιωακείμ μάθαμε πώς από τήν άνοιξη εκείνης τής χρονιάς στήν Θεσσαλία, ανάμεσα στίς τόσες αντιστασιακές οργανώσεις πού συγκροτήθηκαν, ήταν καί αυτή τών αετόπουλων. Εγώ καί τά άλλα παιδιά τής ηλικίας μου είμασταν οργανωμένοι στήν ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλήνια Οργάνωση Νέων). Γρήγορα, μετά τήν παραίνεση τού Ιωακείμ, οργανώθηκαν καί οι πιτσιρίκοι τού χωριού μου. Ο Ίωακείμ (Αποστολίδης) καταγόταν από τό Ορτάκιοϊ τής Βιθυνίας, εκλέχτηκε επίτιμος πρόεδρος τής Εθνικής Αλληλεγγύης καί ύστερα εθνοσύμβουλος τής ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης), τής "Κυβέρνησης τού Βουνού". Καθαιρέθηκε γιά τήν δράση του, αλλά επανήλθε στό αξίωμά του, όχι όμως στήν έδρα του, τό 1956(...) Οι Κληρικοί μας στά χρόνια τής σκλαβιάς ίδρυσαν τήν Εθνική Απελευθερωτική Οργάνωση "Παγκληρική Ένωση", πού πολέμησε γιά τήν λευτεριά μας. Ιδρύθηκε σέ Συνέδριο τών Κληρικών στήν Σπερχειάδα Φθιώτιδας, τόν Ιούνιο τού 1943. Οργανώθηκαν σ' αυτήν, δίπλα στό ΕΑΜ, πάνω από 3.000 Κληρικοί. Υπολογίζεται πώς τό 75% τού εφημεριακού Κλήρου πήρε μέρος στόν αγώνα τής Εθνικής Αντίστασης. Τήν άλλη χρονιά πραγματοποιήθηκε δεύτερη διάσκεψη τής "Παγκληρικής Ένωσης" στό Καρπενήσι. Τότε πήραν τήν απόφαση πώς ο Κλήρος θεωρεί τόν αγώνα τού ελληνικού λαού γιά τήν λευτεριά του ως δικό του αγώνα, γιατί γίνεται ενάντια στόν αντίχριστο Φασισμό. Ο παπάς πρέπει νά γίνη σύμβολο ενότητας στό χωριό, κήρυκας αγάπης καί πρωτοπόρος στό εθνικό ξεσήκωμα. Σέ εκείνη τήν διάσκεψη ο Ηλίας Αντώνιος πρότεινε νά διατεθούν γιά τόν αγώνα τά πολύτιμα αντικείμενα τών ναών καί τών μοναστηριών, εκτός από τά κειμήλια. Επίσης, νά διατεθή τό 25% τών εσόδων τών εκκλησιών τής ελεύθερης Ελλάδας υπέρ τού απελευθερωτικού αγώνα" ("Ματωμένα Ράσα", άρθρο τού Ν. Α. Παπανικολάου, ιατρού, Ομοτίμου Καθηγητού Πανεπιστημίου στη σελίδα της Εκκλησιαστικής Παρέμβασης). 


Από αριστερά: Κοζάνης Ιωακείμ, Ηλείας Αντώνιος και παπα-Στάθης Κτενάς (Πηγή: Λεύκωμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ αφιερωμένο στα 60χρονα του Κόμματος, Αθήνα 1978). Βλ. το ιστολόγιο Lefkada News... Λευκαδίτικα Νέα... 


Ο μακαριστός Μητροπολίτης Αντώνιος, κατά κόσμον Αντώνιος Πολίτης, γεννήθηκε στη Σύρο στις 15-6-1890. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πέρασε από τις θέσεις του ιεροκήρυκα, του διακόνου και του πρεσβύτερου. Για τη συμμετοχή του στις επιχειρήσεις στο Μακεδονικό Μέτωπο, στον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρά Ασία ως Ιεροκήρυκας του Στρατού, τιμήθηκε με πλήθος μεταλλίων. Στις 24 Δεκεμβρίου του 1922 εξελέγη Μητροπολίτης Ηλείας και Ωλένης, επί "επαναστατικής" κυβέρνησης Ν. Πλαστήρα (...) Πύργος, 25 Μαρτίου 1944: "Ο Δεσπότης έφυγε.." Αναμφισβήτητα, ο ρόλος του Μητροπολίτη Αντώνιου στα χρόνια της Κατοχής στάθηκε καταλυτικός για την εξέλιξη των πραγμάτων στην ευρύτερη περιοχή του Πύργου (...) Στις 25 Μαρτίου του 1944, ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος δημοσίευσε στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ Πύργου ένα κείμενο που αναφέρεται στην Επέτειο του 1821, ωστόσο το νόημα είναι επαναστατικό. Από την προηγούμενη ημέρα εκείνος είχε φθάσει με αμαξοστοιχία στην Αρχαία Ολυμπία και είχε ταχθεί στο πλευρό των ανταρτών. Ανήμερα της Εθνικής Επετείου φέρεται να παρακολούθησε παρέλαση του ΕΛΑΣ, μέλη του οποίου είχαν φθάσει από όλη την Πελοπόννησο για να τιμήσουν τον ιεράρχη. Η φυγή του μητροπολίτη εξέπληξε τούς πάντες. Οι Γερμανοί, όταν συνειδητοποίησαν τί συνέβη, άρχισαν τις συλλήψεις ιερέων της Μητροπόλεως και ιεροδιδασκάλων (οι οποίοι αφέθηκαν ελεύθεροι με παρέμβαση του Καζάζη), διέταξαν δε το κλείσιμο της ΠΑΤΡΙΣ. Στο μεταξύ, οι αντιστασιακές οργανώσεις ανακήρυξαν τον Αντώνιο, Αρχηγό του ΕΑΜ Πελοποννήσου. Ο δεσπότης περιόδευσε στην ορεινή Ολυμπία και Αρκαδία. Μίλησε σε δεκάδες χωριά και ο πύρινος λόγος του ξεσήκωνε. Ο Κ. Καραλής σημειώνει πως ο μητροπολίτης συναντήθηκε μεταξύ άλλων και με τον Άρη Βελουχιώτη, αρχηγό του ΕΛΑΣ, στη Γορτυνία. Στις 11-5-1944 στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας θα συγκεντρωθούν οι αντιστασιακές δυνάμεις της χώρας σε ενός είδους εθνικό συμβούλιο. Ο Μητροπολίτης Αντώνιος θα είναι μεταξύ των επικεφαλής και θα εκπροσωπεί την Ηλεία και την Πελοπόννησο. Ο Αντώνιος επέστρεψε στον Πύργο κατά την Απελευθέρωση. Η τύχη του, όμως, είχε ήδη αποφασισθεί. Όπως συνέβη και με το Μητροπολίτη Κοζάνης Ιωακείμ, του αφαιρέθηκε η Μητρόπολη και παρέμεινε στην Αθήνα, ιερουργώντας σε ναό στο Αιγάλεω" (Διονύσης Δ. Λιανος, ilisnews.gr). 



"Στις 2 Νοεμβρίου 1944, μέσα σε μία πρωτόφαντη κοσμοπλημμύρα από δεκάδες χιλιάδες λαού, τελέστηκε επίσημη δοξολογία στον ιερό ναό της Αγίας Σοφίας για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί κατακτητές. Και στη συνέχεια, στην πλατεία της Αγιά-Σοφιάς, τιμήθηκε η μνήμη των θυμάτων της κατοχής και των νεκρών ηρώων του αντιχιτλερικού αγώνα. Ο μητροπολίτης Κοζάνης Ιωακείμ, ο «αντάρτης δεσπότης», ηγετική προσωπικότητα του ΕΑΜ και πνευματικός ηγέτης της Εθνικής Αντίστασης, ήταν ο κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση" (Σπύρος Κουζινόπουλος - Φάρος του Θερμαικού).

4. ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ , ΣΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 40



Στρατιωτικός ιερέας ευλογεί τους οπλίτες πριν από τη μάχη


Θεία Λειτουργία στο Μέτωπο κατά η διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου, που τελεί ο Στρατιωτικός Ιερεύς Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Δεληγιαννόπουλος. 


Ο Στρατιωτικός Ιερεύς Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Δεληγιαννόπουλος με Έλληνα Αξιωματικό στο Μέτωπο. 


 


Δεν υπάρχουν σχόλια: